Οι κατασχέσεις λογαριασμών που ξεκίνησαν από Δήμους έναντι των πολιτών που τους οφείλουν χρήματα απασχόλησε την επικαιρότητα τον τελευταίο μήνα με αφορμή όχι μόνο τα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης που πήρε ο Δήμος Βύρωνα. Απασχόλησε την επικαιρότητα γιατί επιπλέον η Διοίκηση του Δήμου Βύρωνα ασκείται από το ΣΥΡΙΖΑ.
Το θέμα δεν πρέπει να περιοριστεί στους Δημάρχους που πολιτικά ανήκουν ή κινούνται γύρω από το κυβερνητικό κόμμα αλλά να εξεταστεί συνολικότερα τόσο για την άσκηση τέτοιων πολιτικών αλλά κυρίως για να διαπιστωθούν σημαντικές εξελίξεις που διενεργούνται τα τελευταία (…μνημονιακά) χρόνια στη Δημόσια Διοίκηση.
Τελικά ποιός είναι υπεύθυνος για τις κατασχέσεις των λογαριασμών στις οποίες προβαίνουν οι Δήμοι; Είναι καθαρά εντολές των Διοικήσεων; Είναι αποκλειστική αρμοδιότητα των υπηρεσιακών στελεχών και οι Δήμαρχοι απλά εκτελούν το νόμο; Μπορεί ο Δήμαρχος να κρύβεται πίσω από ενέργειες και πρωτοβουλίες υπηρεσιακών;
Εάν είμαστε ειλικρινείς και εξετάσουμε το φαινόμενο στις πραγματικές του διαστάσεις και την εξέλιξη του αποδεικνύεται πως συντελούνται πολύ ευρύτερες διεργασίες στο χώρο του Δημοσίου με βασικό στόχο την «αποπολιτικοποίηση» (όπως χαρακτηρίζεται) της Δημόσιας Διοίκησης, που σημαίνει την κατάργηση όποιων προστατευτικών δικλείδων υπήρχαν ώστε ο πέλεκυς του νόμου να μην πέφτει στα κεφάλαια των φτωχών.
Κανείς δεν θα μπορούσε να σκεφτεί παλαιότερα πώς ένας «τοπικός άρχοντας» θα τοποθετούσε την πολιτική του καριέρα κάτω από τη γκιλοτίνα της άσκησης «αντιλαϊκών» μέτρων γιατί απλά στις επόμενες εκλογές «θα έψαχνε να βρει τη ψήφο του». Κι όμως σήμερα το κάνει…
Κανείς επίσης δεν θα μπορούσε να σκεφτεί παλαιότερα πως ένας Δήμαρχος θα έβαζε το Δήμο του σε καθεστώς «πτώχευσης». Κι όμως σήμερα είναι αρκετοί οι Δήμαρχοι που παρακαλούν να ενταχθούν σε καθεστώς εποπτείας του «Παρατηρητηρίου» γιατί με αυτό τον τρόπο θα αντιμετωπίσουν τα μεγάλα οικονομικά τους προβλήματα, επιβάλλοντας θεραπείες σοκ, χωρίς να αναλάβουν άμεσα οι ίδιοι το πολιτικό κόστος.
Ποιο είναι εκείνο το στοιχείο που οδηγεί σε αλλαγή νοοτροπίας τους «τοπικούς άρχοντες»; Και πόσο έχει συντελέσει σε αυτή την αλλαγή νοοτροπίας το μνημονιακό καθεστώς;
Ξεκινώντας ιστορικά πρέπει να δεχτούμε πως η Αυτοδιοίκηση ήταν και σε ένα βαθμό εξακολουθεί να είναι ένας χώρος όπου οι δημόσιες πολιτικές ασκούνται με ιδιαίτερο τρόπο και σε ορισμένες περιπτώσεις αντίθετα με τη κρατική πολιτική.
Η Αριστερά πάντα θεωρούσε την Αυτοδιοίκηση προνομιακό χώρο για άσκηση πολιτικής και μάλιστα με ικανοποιητικά αποτελέσματα. Από τους Δήμους – φρούρια της λαϊκής αντίστασης των δεκαετιών ‘70, ’80 και ‘90 φτάσαμε στους Δήμους – τοπική εξουσία. Είναι όμως έτσι; Η απάντηση θα μπορούσε να διατυπωθεί πως «είναι περίπου έτσι» ή «οδηγείται η κατάσταση προς τα εκεί».
Ήδη από το 2010 γίνεται προσπάθεια να «αποπολιτικοποιηθεί» η δημόσια διοίκηση και κυρίως στα οικονομικά. Από το καλοκαίρι εκείνου του έτους με το Ν.3870/10 περιορίζεται σταδιακά ο ρόλος του πολιτικού προσωπικού με αντίστοιχη μεταφορά ευθυνών στους υπηρεσιακούς παράγοντες. Από τα θέματα της εκτέλεσης των προϋπολογισμών, της ευθύνης για τη νομιμότητα των δαπανών που πραγματοποιούνται μέχρι την άσκηση μέτρων κατά των πολιτών που δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Η εξουσία προετοιμαζόταν ήδη από τότε για την αντιμετώπιση των αντιδράσεων από τους πολίτες.
Γιατί όμως προσπαθούσε να μεταφέρει ευθύνες στους υπηρεσιακούς; Ο υπηρεσιακός, σε σύγκριση με τον αιρετό, τον πολιτικό, είναι σαφώς πιο ευάλωτος στις πιέσεις της κεντρικής εξουσίας. Εάν επίσης τον απειλήσουμε με πειθαρχικές ευθύνες όταν δεν εκτελεί τον αντιλαϊκό του ρόλο, τότε η ανταπόκρισή του θα είναι ταχεία. Τότε ψηφίστηκε και ο Ν.4057/12 με σκοπό την αυστηροποίηση του πειθαρχικού καθεστώτος για τους δημόσιους υπαλλήλους.
Το θέμα της «αποπολιτικοποίησης» πέρασε σε ανώτερο επίπεδο με το Ν.4336/15 (τρίτο μνημόνιο) όπου προβλέφθηκε πως ακόμη και όλα τα στελέχη της Δημόσιας Διοίκησης θα πρέπει να επιλέγονται από ειδικό μητρώο στελεχών.
Καλοπροαίρετα θα μπορούσε κανείς να θέσει τα ακόλουθα ερωτήματα: Γιατί σας πειράζει που αποξενώνεται η Δημόσια Διοίκηση από τα κόμματα και τις παρατάξεις; Δεν είναι γνωστή η πολιτική των μικρών και μεγάλων κομμάτων με τα ρουσφέτια και τους διορισμούς; Η πολιτική των Δημάρχων που κάνουν τα στραβά μάτια στα δικά τους παιδιά; Μήπως έτσι θα λειτουργήσει καλύτερα η Δημόσια Διοίκηση;
Σε μεγάλο βαθμό όποιος θέτει αυτά τα ερωτήματα έχει δίκιο, εάν δεν του διέφευγε ο λόγος για τον οποίο γίνεται προσπάθεια αποπολιτικοποίησης, δηλαδή η απομάκρυνση της πολιτικής από τη Δημόσια Διοίκηση και εννοούμε την απομάκρυνση του λαϊκού παράγοντα από την άσκηση πολιτικών στη Δημόσια Διοίκηση. Η Αριστερά πρέπει να παλεύει ενάντια στα ρουσφέτια, στη κακοδιοίκηση, στη κομματικοποίηση της Δημόσιας Διοίκησης, όμως ταυτόχρονα παλεύει για την άσκηση φιλολαϊκών πολιτικών.
Που οδηγεί όμως αυτή η «αποπολιτικοποίηση»; Στη λήψη αντιλαϊκών μέτρων από «αριστερές» διοικήσεις δήμων και φάνηκε αυτό από τις αιτιάσεις της Δημοτικής Αρχής Βύρωνα πώς απλά …εκτελεί το νόμο. Τι είδους Αριστερά είναι αυτή που εφαρμόζει στην Αυτοδιοίκηση μέτρα ενάντια στα φτωχά στρώματα του πληθυσμού; Γιατί δεν παρεμβαίνει ασκώντας αναγκαστικά μέτρα στους μεγαλοφειλέτες αλλά «τσουβαλιάζει» κάθε μικροφειλέτη μαζί με τα «λαμόγια»;
Αποδεικνύεται πώς είναι πολύ μεγάλες, κατακλυσμιαίες οι αλλαγές που συντελέστηκαν και συνεχίζουν να συντελούνται με την άσκηση των μνημονιακών πολιτικών στο επίπεδο της πολιτικής συνείδησης των κομμάτων… Αποδεικνύεται επίσης πώς όσο η Τοπική Αυτοδιοίκηση γίνεται όλο και πιο οργανικό μέρος του κράτους, τόσο ο πήχης της αριστερής πολιτικής σηκώνεται πιο ψηλά, απαιτώντας ρήξεις και μεγάλα «Όχι»!…
