Το κρίσιμο ζήτημα δεν είναι η υποβολή των προτάσεων, το κρίσιμο ζήτημα είναι η τυχόν απόρριψη τους…
Ως γνωστό, πριν δυο εβδομάδες περίπου, στις 17 Δεκεμβρίου 2021, το υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας έδωσε στη δημοσιότητα τα δύο σχέδια – προτάσεις συμφωνίας προς τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, εμμέσως στα κράτη μέλη του. (Η Ελλάδα είναι μέλος του ΝΑΤΟ του οποίου όμως η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση τηρούν σιγή ιχθύος).
Το ένα περιέχει μέτρα εξασφάλισης της ασφάλειας της Ρωσίας και των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ και το άλλο εγγυήσεις ασφάλειας μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας[1].
Και τα δύο σχέδια επισημαίνουν, μεταξύ των άλλων, ότι το ΝΑΤΟ πρέπει να απόσχει από την περαιτέρω διεύρυνσή του. Η αποχή από τη διεύρυνση θα περιλαμβάνει πρωτίστως την Ουκρανία αλλά κι άλλα κράτη.
Το σχέδιο συμφωνίας προς τις ΗΠΑ υπεισέρχεται σε λεπτομέρειες : «Οι ΗΠΑ θα αναλάβουν την υποχρέωση να μην υπάρξει περαιτέρω διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς και πρέπει ν’ αρνηθούν την ένταξη στο ΝΑΤΟ των πρώην κρατών της ΕΣΣΔ» αναφέρεται στο άρθρο 4.
Τριάντα ένα χρόνια πριν, στις 31 Ιανουαρίου 1990 ο τότε Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Hans Dietrich Genscher στην ιστορική ομιλία του στο Tutzing της Βαυαρίας, μεταξύ άλλων: «…ό,τι κι αν συμβεί με το Σύμφωνο της Βαρσοβίας, η επέκταση του εδάφους του ΝΑΤΟ προς ανατολάς, δηλαδή πιο κοντά στα σύνορα της Σοβιετικής Ένωσης, δεν θα πραγματοποιηθεί». (πηγή The US and NATO non extension assurances of 1990 – New light on old problems? Marc Trachtenberg, Nov.25,2020 www.sscnet.ucla.edu/polisci/faculty/trachtenberg/cv19 90/ pdf )
Ήταν μια από τις δίχως αντίκρισμα υποσχέσεις.
Εννιά χρόνια αργότερα, το 1999 έγιναν μέλη του ΝΑΤΟ, αυτής της εγκληματικής συμμαχίας, η Τσεχία, η Πολωνία και η Ουγγαρία, ενώ ακολούθησαν πέντε χρόνια αργότερα η Βουλγαρία και άλλα κράτη της ανατολικής Ευρώπης.
Η Ανατολική Γερμανία είχε εντωμεταξύ «ρουφηχτεί» από τη Δυτική Γερμανία.
«Τότε έπρεπε να ξεκαθαρίσουμε πολλά θέματα, όπως εάν θα πρέπει η ενωμένη Γερμανία να είναι μέλος του ΝΑΤΟ. Αλλά και το πότε θα αποσυρθούν οι Σοβιετικοί από τη Γερμανία» θυμάται ο Χορστ Τέλτσικ, σύμβουλος τότε του γερμανού καγκελάριου Χέλμουτ Κολ.
Αυτά υπογραμμίζει ο τότε σύμβουλος του Κολ. (Πηγή DW «25 χρόνια από το τέλος του Συμφώνου της Βαρσοβίας” 1.7.2016
Στις εξελίξεις, συμπληρώνει ο Τέλτσικ, έπαιξαν ρόλο τόσο τα δάνεια όσο και οι υποσχέσεις προς τη Μόσχα για κατάργηση των όπλων μαζικής καταστροφής, την απαγόρευση παρουσίας νατοϊκών στρατευμάτων στα ανατολικά κρατίδια της Γερμανίας, ώστε να επιτευχθεί ένας συμβιβασμός με τον Γκορμπατσόφ».
Στο ίδιο σύντομο ταξίδι στο παρελθόν θα δούμε πως στην κοινή συνέντευξη Τύπου των υπουργών εξωτερικών της Γερμανίας και των ΗΠΑ ,στις 2 Φεβρουαρίου 1990, μετά τη συνάντηση James Baker και Genscher ο τελευταίος δήλωνε: «Θα πρέπει να προσθέσω ότι είμαστε σε πλήρη συμφωνία ότι δεν υπάρχει καμιά πρόθεση επέκτασης του νατοϊκού χώρου άμυνας κι ασφάλειας προς ανατολάς. Αυτό αφορά όχι μόνο την Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας, την οποία δεν έχουμε την πρόθεση να εντάξουμε, αλλά όλα τα άλλα κράτη της ανατολικής Ευρώπης. (πηγή CNN “Οι ρωσικές προτάσεις και οι υποσχέσεις του 1990 που δεν τηρήθηκαν” Λ. Χρυσανθόπουλος, πρέσβης επί τιμή)
“Στα πρακτικά των συνομιλιών που έγιναν στις 9 Φεβρουαρίου 1990 μεταξύ του Gorbachev και του Baker, συνεχίζει στο εξαιρετικό του αυτό άρθρο ο Χρυσανθόπουλος, ο τελευταίος λέει στον Σοβιετικό Γενικό Γραμματέα: «Κατανοούμε την ανάγκη διασφαλίσεων στα κράτη της ανατολής. Αν διατηρήσουμε μια παρουσία στη Γερμανία που είναι μέλος του ΝΑΤΟ, δεν θα υπάρξει ούτε κατά ένα πόντο επέκταση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς». ( πηγή www.nsarchive.gwu.eu/document 1616-document-05-memorandum-conversation-between/ also US Department of State,FOIA 1995045676.).
Τα ίδια αναφέρονται και στα σοβιετικά πρακτικά της συζήτησης που βρίσκονται στο Ίδρυμα Gorbachev. Στα πρακτικά των συνομιλιών που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ του Gorbachev και του Καγκελαρίου Kohl στις 10 Φεβρουαρίου 1990, ο τελευταίος αναφέρει τα εξής: «Πιστεύουμε ότι το ΝΑΤΟ δεν πρέπει να επεκτείνει την έκτασή του». (πηγή www.nsarchive.gwu.edu/document16120-document-09-memorandum-conversation-between/) Συνεπώς, στις συνομιλίες του 1990 δόθηκε από τη Γερμανία και τις ΗΠΑ η υπόσχεση στη Μόσχα ότι δεν θα υπάρξει περαιτέρω επέκταση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς».
Αποτελεί ντροπή για τη Δύση που δεν τήρησε ποτέ τις υποσχέσεις της, υπογραμμίζει τελειώνοντας ο .Χρυσανθόπουλος.
Αυτό που ζητάει τώρα η Μόσχα από τη Δύση δεν είναι τίποτα άλλο παρά η τήρηση ενός μέρους των υποσχέσεων του 1990.
Η Ρωσία δέχεται να παραμείνουν στο ΝΑΤΟ τα κράτη που ανήκαν στο Σύμφωνο της Βαρσοβίας και εντωμεταξύ παρά τις υποσχέσεις μπήκαν στο ΝΑΤΟ,. Απαιτεί όμως από το ΝΑΤΟ να σταματήσει την επέκτασή του προς ανατολάς. Η απαίτηση είναι προφανής, λογικά, γιατί έτσι θα αποφευχθεί η περικύκλωσή της Εξάλλου .όταν η Σοβιετική Ένωση εγκατέστησε τους πυραύλους της στην Κούβα, η ΗΠΑ παρ ολίγο να προκαλέσουν πυρηνικό ολοκαύτωμα.
Αλλά η δυναμική της διπλωματίας και της εξωτερικής πολιτικής είναι πρωτίστως η δυναμική των στρατιωτικών και οικονομικών συσχετισμών.
«Θα συζητήσουμε τις ρωσικές προτάσεις… αλλά δεν μπορεί η Ρωσία να επιβάλλει στους εταίρους του ΝΑΤΟ τις θέσεις της» δηλώνει στις 19 Δεκεμβρίου στη Λιθουανία η υπουργός Άμυνας της Γερμανίας Christine Lambrecht. Η Ρωσία έχει κάνει ήδη πίσω, η Ρωσία προτείνει μέρος των προτάσεων που η Δύση πριν τριάντα χρόνια της πρότεινε και ταυτόχρονα κατηγορείται για επιδίωξη επιβολής των θέσεων της!
Στην ουσία η «Δύση» επιδιώκει την πλήρη αποκοπή της Ρωσίας από την Ουκρανία, τη χώρα σιτοβολώνα της Ευρώπης, κόμβο ενεργειακής μεταφοράς και σύγχρονων, διάσπαρτων, βιομηχανιών..
Κάτι τέτοιο θα συνεπαγόταν την καθήλωση της Ρωσίας σε περιφερειακή – μπορεί ισχυρή, αλλά περιφερειακή- δύναμη.
Η Ρωσία δεν μπορεί να κάνει πίσω πάνω σε αυτό, η Ρωσία αργά ή γρήγορα ασφυκτιούσα θα αντιδράσει με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Τυχόν συνολική απόρριψη των ρωσικών προτάσεων ειρήνης από το ΝΑΤΟ θα οδηγούσε την ανθρωπότητα ένα βήμα πιο κοντά στην πολεμική καταστροφή.
Οι φραστικές επικλήσεις να επικρατήσει η λογική ή ό,τι απέμεινε από αυτήν μπορούν να αποκτήσουν υλική αξία μόνο αν ένα κίνημα «αποτροπής του Πολέμου» με συγκεκριμένους στόχους κάνει αισθητή την παρουσία του.
Ως τότε οι εξελίξει που φεύγουν θα ηγεμονεύουν σε αυτά που έρχονται.
[1] Από την ανακοίνωση ρώσικου υπουργείου εξωτερικών αναρτημένη στην ιστοσελίδα του :
….Επιμένουμε επίσης να λάβουμε μια συγκεκριμένη απάντηση του ΝΑΤΟ στις προηγούμενες προτάσεις μας για μείωση των εντάσεων στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων ιδίως:
– την απόσυρση περιοχών επιχειρησιακών ασκήσεων σε συμφωνημένη απόσταση από τη γραμμή επαφής Ρωσίας-ΝΑΤΟ
– τον συντονισμός της μέγιστης απόστασης προσέγγισης πολεμικών πλοίων και αεροσκαφών για την πρόληψη επικίνδυνων στρατιωτικών δραστηριοτήτων, κυρίως στις περιοχές της Βαλτικής και της Μαύρης Θάλασσας
– την επανέναρξη τακτικού διαλόγου μεταξύ των υπουργείων Άμυνας στη γραμμή Ρωσίας-ΗΠΑ και Ρωσίας-ΝΑΤΟ.
Καλούμε την Ουάσιγκτον να συμμετάσχει στο μονομερές ρωσικό μορατόριουμ για την ανάπτυξη επίγειας INF στην Ευρώπη, να συμφωνήσει και να εισαγάγει τα απαραίτητα μέτρα για την επαλήθευση της εκπλήρωσης των αμοιβαίων υποχρεώσεων.
Σε αυτούς τους τομείς, η Ρωσία θα υποβάλει σύντομα σχέδια διεθνών νομικών εγγράφων για την έναρξη διαπραγματεύσεων με την κατάλληλη μορφή…..
Θεωρούμε αναγκαίο ο ΟΑΣΕ, όπου εκπροσωπούνται όλες οι χώρες της ευρωατλαντικής περιοχής, να μην μείνει αμέτοχος στις συζητήσεις για την επίλυση των ευρωπαϊκών προβλημάτων ασφάλειας.
Σας προτρέπουμε να εξετάσετε προσεκτικά τις ρωσικές προτάσεις και να ξεκινήσετε σοβαρές διαπραγματεύσεις για την επίτευξη συμφωνιών που θα διασφαλίζουν μια δίκαιη και σταθερή ισορροπία συμφερόντων στον κοινό μας χώρο».
