Αν κάτι ανάδειξε η πανδημία του COVID-19 έτσι όπως εξελίσσεται σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, είναι το γεγονός ότι η αντιμετώπισή της και η διαφύλαξη της υγείας των λαών δεν μπορεί παρά να εξασφαλίζεται με κεντρικό κρατικό σχεδιασμό και ισχυρά προετοιμασμένα για κάτι τέτοιο δημόσια συστήματα υγείας. Η ελεύθερη αγορά και η απελευθέρωση της επιχειρηματικότητας από δεσμεύσεις εργασιακών δικαιωμάτων, ακόμα και στην πιο προηγμένη μορφή τους, (Νέα Υόρκη, Μεγάλη Βρετανία) δεν απέτυχαν απλά, αλλά έπαθαν πανωλεθρία, με αποτέλεσμα οι λαοί των χωρών αυτών να μετρούν χιλιάδες θύματα. Για να μπορέσουν η αστική δημοσιογραφική αρθρογραφία και τα ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά μέσα επηρεασμού συνειδήσεων, να παρουσιάσουν ότι μπροστά στην πανδημία «είμαστε όλοι μαζί», θα πρέπει να κατορθώσουν να κρύψουν την τραγική μοίρα των εκατοντάδων χιλιάδων άνεργων και ανασφάλιστων στις χώρες αυτές και όχι μόνο σ’ αυτές. Ο ιός μπορεί να μην κάνει ταξικές διακρίσεις στο ποιόν προσβάλει, η αντιμετώπιση ωστόσο των προσβολών έχει ταξικά χαρακτηριστικά.
Τα κρατικά συστήματα υγείας, όπου υπάρχουν, στο βαθμό που υπάρχουν, με ότι δεν έχει ξεχαρβαλώσει ακόμα η φιλελεύθερη πολιτική, είναι αυτά που τελικά προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την πανδημία. Να προστατέψουν την υγεία του λαού, αλλά και της κεφαλαιοκρατίας που μέχρι πριν από λίγο καιρό προσπαθούσε να τα καταργήσει. Να τους τώρα οι κεφαλαιοκράτες μας και οι πολιτικοί τους εκπρόσωποι, μπροστά στις κάμερες και τους φωτογραφικούς φακούς, να χειροκροτούν τους επιστήμονες γιατρούς και νοσηλευτές των κρατικών νοσοκομείων και να τους εκλιπαρούν να σώσουν την ζωή του λαού και την δική τους, για να μπορούν να λειτουργήσουν το σύστημα που τους επιτρέπει να παράγουν και να αποκομίζουν κέρδη.
Εδώ είναι το ζουμί. Εδώ βρίσκεται και το πεδίο της ταξικής σύγκρουσης.
Τι καλείται τελικά να υπερασπίσει το κρατικό σύστημα υγείας; Ποια κατεύθυνση θα έχει η επιστημονική έρευνα στον ιατρικό και φαρμακευτικό τομέα;
Η απάντηση σ’ αυτά τα ερωτήματα κανονικά είναι μία και χωρίς ταλάντευση: Το κρατικό σύστημα υγείας ανήκει στο αστικό κράτος, ανήκει στο κεφάλαιο και αυτό μόνιμα και σταθερά επιδιώκει να ενσωματώνει την λειτουργία της στο πλαίσιο υπηρέτησης των αναγκών αναπαραγωγής του κέρδους, αντιμετωπίζοντας την υγεία ως εμπόρευμα και ελέγχοντας τα συστήματα με εργαλείο την σχέση κόστους – κέρδους (profit and loss).
Η πρώτη αντίδραση των κυβερνήσεων των μεγάλων προηγμένων καπιταλιστικά κρατών στην εξάπλωση του ιού, ήταν ότι η οικονομία συνεχίζει την λειτουργία της, η παραγωγή και η κατανάλωση συνεχίζουν την λειτουργία τους και το σύστημα υγείας πρέπει να σηκώσει το βάρος των επιπτώσεων που θα έχει η διασπορά του. Κάποιοι επιστήμονες που έκρουσαν το κώδωνα κινδύνου για μεγάλες ανθρώπινες απώλειες αρχικά δεν εισακούστηκαν. Κυνικοί ηγέτες όπως ο Τραμπ, ο Τζόνσον, η Μέρκελ κλπ τις θεώρησαν παράπλευρες απώλειες ενός πολέμου της οικονομίας απέναντι σε έναν ιό που προσπαθεί να αναστείλει την λειτουργία της. Επιστρατεύτηκαν και πανεπιστημιακοί καθηγητές, ισχυρά ελεγχόμενοι φυσικά, για να στηρίξουν την επιλογή αυτή επιστημονικά με τη γνωστή θεωρία της «ανοσίας αγέλης». Το αποτέλεσμα αυτής της επιλογής είναι μπροστά στα μάτια όλου του κόσμου. Καπιταλιστική πανωλεθρία. Τα συστήματα υγείας της Βρετανίας και των ΗΠΑ, που είναι ιδιωτικά, κατά κύριο λόγο ηττήθηκαν κατά κράτος από την πανδημία, και το ιατρικό και νοσηλευτικό τους προσωπικό εκλιπαρούσε και συνεχίζει να εκλιπαρεί για βοήθεια. Το κεφάλαιο διαπίστωσε έντρομο πως το κόστος αυτής της επιλογής θα ήταν τελικά πολύ μεγαλύτερο και οι ηγέτες του ανέκρουσαν πρύμναν. Στην Ευρώπη οι λαοί της Βρετανίας, Ιταλίας, Ισπανίας, Γαλλίας, πληρώνουν βαρύτατο κόστος σε αυτήν την επιλογή. Μερικές άλλες χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα έχουν πιο ελεγχόμενη κατάσταση στο βαθμό που εγκατέλειψαν πιο γρήγορα τις αρχικές σκέψεις και ακολούθησαν μια άλλη στρατηγική.
Η άλλη στρατηγική που τελικά επικράτησε στην ΕΕ – έστω και αργά σε ορισμένα κράτη – συνίσταται στη λήψη διάφορων κατασταλτικών μέτρων για να εμποδιστεί η διασπορά του ιού μέσα στην κοινωνία, όπως περιορισμένη και ελεγχόμενη μετακίνηση, απαγόρευση κυκλοφορίας κλπ. προκειμένου να εξασφαλιστεί στο κεφάλαιο να μην πραγματοποιήσει μεγάλης έκτασης μη κερδοφόρες επενδύσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Να μην αναγκαστεί να δημιουργήσει νέες κρατικές υγειονομικές δομές μεγάλης έκτασης, που θα είναι μόνιμες και θα επανδρώνονται από μεγάλο αριθμό εργαζομένων. Κάτι τέτοιο όχι μόνο θα δέσμευε μεγάλα ποσά κεφαλαίου χωρίς δυνατότητα να δημιουργήσουν κέρδος, αλλά ταυτόχρονα θα καταλάμβανε και αρκετά μεγάλο ζωτικό χώρο ιδιωτικής επένδυσης στο τομέα της υγείας. Στο πλαίσιο αυτό κινείται η πολιτική των ηγετών της ΕΕ που ακόμα και αυτήν την καθυστερημένη και τσιγγούνικη χρηματοδότηση των κρατικών συστημάτων υγείας την πραγματοποιούν με σχέδια δανείων από ESM ή με δανειακά ομόλογα, πάντα δηλαδή με κεφάλαια που ζητούν κερδοφόρα αναπαραγωγή.
Στο ίδιο πολιτικό πλαίσιο αναγκαστικά κινείται και η ελληνική κυβέρνηση. Η όποια ελληνική κυβέρνηση κι ας καμώνονται κάποιοι (ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ) ότι θα έκαναν δήθεν κάτι διαφορετικό αν ήσαν κυβέρνηση. Είναι αλήθεια ότι δεν ταλαντεύτηκε στο αν θα ακολουθήσει την στρατηγική της ανοσίας αγέλης, με ελεύθερη λειτουργία όλων των οικονομικών δραστηριοτήτων. Στράφηκε έγκαιρα προς αυτούς που ήταν οι μόνοι που στη συγκεκριμένη περίπτωση μπορούσαν να δώσουν απάντηση και να την γλυτώσουν έστω και πρόσκαιρα από γελοιοποίηση τύπου Τζόνσον και Τραμπ: Στην κατάρτιση των ελλήνων επιστημόνων, στην κατάρτιση και αυτοθυσία τού ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού των κρατικών νοσοκομειακών δομών, και το κυριότερο στον ελληνικό λαό που ο βαθμός ανταπόκρισης του στις εκκλήσεις θα έκρινε και την έκβαση της προσπάθειας των επιστημόνων. Στην συντονισμένη προσπάθεια όλων των παραπάνω παραγόντων, επενδύουν τις ελπίδες του κεφαλαίου, να βγάλει την επιδημία με πρόχειρες και πρόσκαιρες ενέσεις ενίσχυσης του κρατικού συστήματος υγείας. Με πρόσκαιρες υλικοτεχνικές δομές (δωρεές μερικών ΜΕΘ από ιδρύματα, δωρεές αναπνευστικών σωλήνων και στολών προστασίας κλπ) και περιορισμένες προσλήψεις ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού με συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Να φύγει τούτη η φούρια. Να μη πληρώσουμε και πολιτικό κόστος. Να μην αποσταθεροποιήσουμε και ένα τόσο σταθερό σκηνικό αστικής πολιτικής (κυβέρνησης – αντιπολίτευσης) που με τόσο κόπο φτιάξαμε.
Η τακτική αυτή επιλογή φαίνεται να τους βγαίνει. Τα μέτρα που έχουν εισηγηθεί οι ειδικοί λοιμωξιολόγοι, και ταυτόχρονα η επιστημονική εργασία των νοσοκομειακών γιατρών και νοσηλευτών, έστω και με την ελάχιστη υλικοτεχνική υποδομή που έχει απομείνει στα κρατικά ιδρύματα υγείας από τα απανωτά μνημόνια, έχουν κρατήσει σχετικά χαμηλά τη διασπορά της νόσου και το κόστος σε ανθρώπινες ζωές. Παράλληλα ο ελληνικός λαός με την συμπεριφορά του φαίνεται να στήριξε αυτήν την προσπάθεια του κρατικού συστήματος υγείας. Πειθόμενος περισσότερο από τον επιστημονικό λόγο των ειδικών (Τσιόρδα, Σύψα, Γώγου, Δημόπουλου κλπ) και την προσπάθεια των νοσοκομειακών γιατρών και νοσηλευτών, παρά από τις πρωθυπουργικές και γενικότερα κυβερνητικές εκκλήσεις που δεν συνοδεύτηκαν από μια πειστική οικονομική βοήθεια προς τα νοσοκομεία.
Το ερώτημα που προκύπτει τώρα άμεσα και αβίαστα είναι το εξής:
Πως γίνεται όλη αυτή η προσπάθεια και οι θυσίες του ελληνικού λαού να μη γίνουν στήριγμα ανανέωσης και αναπαραγωγής της πολιτικής του φιλελευθερισμού;
Πως γίνεται να περιφρουρηθεί αυτός ο αγώνας που δίνει ο ελληνικός λαός ώστε να μην χρησιμοποιηθεί από το αστικό πολιτικό σκηνικό για να τη βγάλει …καθαρή;
Ένας δρόμος υπάρχει:
Ο ελληνικός λαός σταδιακά να πάρει την υπόθεση της υγείας στα χέρια του.
1. Σε όλες τις γειτονιές και συνοικίες των πόλεων, σε όλους τους συνοικισμούς, σε όλα τα χωριά και κοινότητες δημιουργία Επιτροπών Λαϊκής Υγείας. Τοπικοί ιδιωτικοί γιατροί με διάθεση προσφοράς, νοσηλευτές, εκπρόσωποι των εργαζομένων της κάθε περιοχής, και των τοπικών φορέων αυτοδιοίκησης δημιουργούν Επιτροπή Λαϊκής Υγείας. Η επιτροπή αυτή καθορίζει επιστημονικά το προφίλ των κατάλληλων μέτρων υγιεινής που ταιριάζουν στην οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα της περιοχής τους για την απόκρουση της εξάπλωσης της νόσου. Τα μέτρα αυτά θα έρχονται σε συμφωνία με τα προτεινόμενα από τον ΕΟΔΥ και όχι σε αμφισβήτηση τους. Η ίδια επιτροπή φροντίζει για την αυστηρή τήρηση των κανόνων που θέσπισε η ίδια σε συμφωνία με τους κατοίκους και νουθετεί τους παραβάτες.
2. Δημιουργούνται διαδικτυακές συναντήσεις των εκπροσώπων των επιτροπών αυτών για την κατάρτιση πανελλήνιων αιτημάτων αποφασιστικής ενίσχυσης της κρατικής υγείας με εκτεταμένες επενδύσεις σε μόνιμες και σταθερές δομές, στο πλαίσιο των διεκδικήσεων της ΟΕΝΓΕ. Η στελέχωση του κρατικού συστήματος υγείας και ο εξοπλισμός του με τα απαραίτητα μέσα πρέπει να έχει μόνιμο χαρακτήρα με βάση τις αποφάσεις και υποδείξεις των νοσοκομειακών γιατρών, και τούτο για να έχει την δυνατότητα να ανταποκρίνεται στην αποστολή του, καθιερώνοντας σε όλη την κοινωνία την αντίληψη ότι η υγεία δεν είναι ούτε μπορεί να είναι εμπόρευμα ώστε το σύστημα υγείας να μετριέται με την λογική της σχέσης κόστους κέρδους.
